Hà Nội hiện có 47 ngành nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống, với đa dạng sản phẩm như sơn mài, khảm trai, thêu ren, gốm sứ, mây tre đan… Những sản phẩm này không chỉ có mặt trên thị trường trong nước mà còn đang vươn ra thị trường quốc tế. Theo số liệu từ Hiệp hội Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam (VIETCRAFT), các sản phẩm TCMN của Việt Nam có kim ngạch xuất khẩu ổn định, với tỷ lệ lợi nhuận cao, gấp 5-10 lần so với các ngành khai thác tài nguyên thiên nhiên.
Với mục tiêu đến năm 2030, Hà Nội phấn đấu có từ 6-10 nhóm hàng TCMN được xuất khẩu trực tiếp sang các thị trường quốc tế, tỷ trọng xuất khẩu TCMN chiếm từ 3% đến 5% trong tổng xuất khẩu của thành phố, TCMN đang trở thành một trong những ngành có tiềm năng lớn trong việc thúc đẩy nền kinh tế.
Một trong những yếu tố tạo nên sức hấp dẫn của thủ công mỹ nghệ Hà Nội là sự khéo léo, tỉ mỉ trong từng sản phẩm. Những sản phẩm thủ công như đồ gốm sứ Bát Tràng, lụa Vạn Phúc hay các tác phẩm thêu Quất Động đều mang đậm nét văn hóa truyền thống, đồng thời không thiếu sự sáng tạo, hiện đại. Sản phẩm TCMN Việt Nam ngày càng được ưa chuộng trên thế giới nhờ vào chất lượng, tính độc đáo, cùng giá trị thẩm mỹ cao. Các sản phẩm này không chỉ được thị trường quốc tế đón nhận mà còn phù hợp với xu hướng tiêu dùng xanh, bền vững hiện nay, nhờ vào nguyên liệu tự nhiên và quy trình sản xuất thân thiện với môi trường.
Thương mại điện tử đang mở ra cơ hội lớn cho các sản phẩm TCMN Hà Nội. Các nền tảng trực tuyến như Amazon, Etsy, eBay… tạo cơ hội cho các nhà sản xuất thủ công Việt Nam tiếp cận khách hàng quốc tế mà không cần qua các kênh phân phối truyền thống. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của các làng nghề thủ công mỹ nghệ.
Bên cạnh đó, việc phát triển ngành du lịch và lữ hành cũng mang đến cơ hội lớn cho các sản phẩm TCMN. Các điểm du lịch nổi tiếng ở Hà Nội như làng gốm Bát Tràng, làng lụa Vạn Phúc, hay làng thêu Quất Động không chỉ thu hút du khách trong nước mà còn khách quốc tế. Đây là cơ hội tốt để các nghệ nhân và nhà sản xuất giới thiệu sản phẩm trực tiếp đến tay người tiêu dùng, đồng thời phát triển thương hiệu TCMN Việt Nam ra thế giới.
Để ngành TCMN Hà Nội phát triển bền vững và vươn ra thế giới, các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ là rất quan trọng. Các biện pháp hỗ trợ xuất khẩu, như tạo điều kiện tham gia các hội chợ quốc tế, xúc tiến thương mại và hỗ trợ đào tạo nghề, sẽ giúp các làng nghề thủ công gia tăng giá trị sản phẩm và mở rộng thị trường.
Đồng thời, việc bảo tồn các kỹ thuật truyền thống, kết hợp với ứng dụng công nghệ hiện đại trong sản xuất, là xu hướng được khuyến khích. Các nhà sản xuất cần đầu tư vào công nghệ để cải thiện chất lượng và năng suất, tạo ra các sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị trường quốc tế.
Ngành thủ công mỹ nghệ Hà Nội đang đứng trước những cơ hội và thách thức lớn. Tuy nhiên, với chất lượng sản phẩm cao, tay nghề khéo léo của người thợ và sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, Hà Nội có đầy đủ tiềm năng để vươn lên trở thành trung tâm xuất khẩu TCMN lớn của Việt Nam và thế giới. Việc ứng dụng công nghệ mới, kết hợp với bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, sẽ giúp ngành TCMN Hà Nội phát triển bền vững, mở rộng thị trường xuất khẩu, và tạo ra những giá trị văn hóa độc đáo cho thế giới.
Mai Hương
